حیاء اهل مراقبه - حیاء اهل مشاهده

حياى عام صفت اهل مراقبه است كه قلب ايشان از هيبت اطلاع قريب جل‌ثناءه بر سيئات و تقصيرات خود منطوى گردد، چنان‌كه ذوالنون گويد: الحياء وجود الهيبه فى القلب مع حشمه ما سبق منك الى ربك. حياى خاص صفت اهل مشاهده است كه روح ايشان ازعظمت شهود حق تعالى در خود منطوى گردد. از اين قبيل است حياى اسرافيل. فى الخبر انه يتستر بجناحيه حياء من الله عزوجل.

حياى خاص از جمله‌ی احوال است و حياى عام از مقامات است. اشاره به همين حياء دارد سخن پيامبر: «إستحيوا من الله حق الحياء، قالوا: إنا نستحيى من الله يا رسول الله! قال: ليس ذلك و لكن من استحيى من الله حق الحياء»

از مصباح الهدایة