فضای دانشگاه سیاه است

به خودم قول داده بودم، وقتی قبضی رسید تا آن زمان که بسطی حاصل نشده، این­جا را سیاه­تر از اینی که هست نکنم و دیگران را نیز ناشاد. اما گوئی نمی­شود. ببخشائیدم اگر بوی ناخوش­احوالی از این نوشته متصاعد است.
دیدی یکی را پای رفتن باشد و به جهد نگاهش داشته باشند را چه حالتست؟ امروز تا پای ترک تحصیل رفتم. رفتم تا از محیطی که نام «دانشگاه» را وصله­اش کردند به ناجوری و بالواقع هیچ سنخیتی با نامش که گویا در قدیم جائی بود که در آن می­آموختند و می­آموزانیدند، ندارد! یک دو شخص پیر و فرتوت که از سر ناچاری و تنگی معیشت، سختی بعد راه و مسافت و سروکله­زدن با جماعتی که آنها هم هیچ سنخیتی با نام «دانشجو» و «دانشگاه» ندارند را به­جان خریدند و گروهکی که بیشترند از جوانکانی بی­مایه و درایت و علم و تخصص را در آن به نام «استاد» خطاب می­کنند، که لابد باید وصله را با چسبی به همین نام به قامت معنی بدوزند.
نه محیط آن تخصصی است از حیث فضای ظاهری (وقتی سر کلاس فلسفه­ی غرب ناگهان بارکش­های 18تنی را می­بینی که از وسط حیاط این مثلا دانشگاه سلانه سلانه راه می­برند به آن سر این مثلا دانشگاه که مبادا مجبور باشند کمی بیشتر برانند و بی­خیال مسیر مستقیم وسط حیات بشوند و...) نه به­ظاهر اساتید آن تخصصی درست و حسابی در چنته دارند و نه آن کسانی که نامشان را به دروغ دانشجو نهادند (مثلا سرکلاس زبان تخصصی که دارید متن سنگینی را از کتاب مقدس هندوان ترجمه می­کنید و ... مشاهده کنید دوتا از همین گونه آدمیان؛ درست بیخ گوش شما، یکی­شان پفک میل می­کند و در خصوص رنگ لاک آن دیگری نظر می دهد و دیگری هم مشغول است به شنیدن سخنان این دوست گرامیش و راه به راه به ناخن­هایش سمباده می­زند. خرت و خرت) وقعی به ماجرای تخصص و درس می­نهند و هزار درد دیگر.
اگر هم کسانی باشند که خدایشان آن­ها را خلق کرده باشد برای تدریس ِ تخصصی در یک رشته­ی خاص یا استعمال ایشان در جای و مکانی خاص، اصولا قوه­ی قهریه­ای فراتر از این مقدرات هم باید خلق شود که پوست سرشان را بکنند و منکوبشان کنند و بایکوت و الخ. که قصه دراز می­شود.
در این محیط اگر خدای نکرده سوالی هم بپرسی، قاعدتا باید به همین جماعت جواب پس بدهی و اعتراض­ها بشنوی که وقت کلاس را فلانی می­گیرد. عجبا! ایشان را غمی هست به نام «وقت کلاس» که نباید با «سوالات درسی» هدرش داد!
خلاصه اگر روزگارانی مدارس ایرانی دانشجویانی از سراسر جهان جذب می­کرد، امروزه وضعش چنان است که دانشجویان ایرانی­اش را چنانچه همگان دانند؛ از این محیط فراری می­دهد. آنانی هم که زادوتوشه را می­توانند فراهم کنند، به عشق علم، غم غربت به­جان می­خرند که چاره چیست؟
خواستم بنویسم و از شمائی که درآن طرف آب هستید و دانشگاه برو، بپرسم آنجا هم چنین است یا این بدبختی­ها فقط گریبان ما را گرفته در این مملکت گل و بلبل؟