بشمیهون ادهیی ربی* (بخش نخست)

نکاتی جهت آشنائی با دین صابئین مندائی

صابئین مندائی دارای دینی توحیدی (یکتا پرست)، صاحب کتاب مقدس، پیغمبر و هم­چنین خط و زبان مخصوص به خود هستند. سلسله­ی نبوت در نزد ایشان عبارتند از: حضرت آدم، شیتل، نوح، سام و در نهایت حضرت یحیی. نام کتاب مقدس ایشان نیز «گنزا ربا» یعنی «صحف آدم» است. خط ایشان از 23 حرف تشکیل شده و لهجه آن در زمره­ی لهجه­های «آرامی شرقی» می­باشد که از این نظر هم­ریشه با زبان­های عبری و سریانی­ست.
فرایض دینی صابئین مندائی شامل: غسل تعمید، معاد، رشامه (وضو)، براخه (نماز)، روزه، خیرات (زکات)، اعیاد و رعایت محرمات (پرهیز از امور حرام) می­باشد که در ذیل به شرح برخی از این موارد می­پردازم.

الف: محرمات.
1- خوردن مشروبات الکلی و مسکرات، گوشت حیوانات غیر از گوشت گوسفند نر، پرندگان شکاری و گوشت­خوار و ماهی­های بچه­زا. 2- اموری هم­چون: دروغ، دزدی، زنا، رباخواری، لهو و لعب و از این دست اعمال که کلا در زمره­ی خلاف اخلاقیات به شمار می­آیند و در کتب احکامی شرح و تفضیل دارد. 3- ازدواج با خواهر، خاله، عمه، زن برادر (به هر شکل و حتی پس از مرگ همسر وی)، زن پدر و افراد غیر صابئین مندائی.

ب: اعیاد و جشن­ها.
صابئین مندائی در 4 عید جشن مذهبی برگزار می­کنند که عبارتند از: 1- عید دهوا پروانایا (عید آغاز خلقت توسط خداوند) که به پنجه معروف است. 2- دهوا ربا (عید بزرگ آغاز سال مندائی) 3- دهوا حنینا (عید کوچک به مناسبت کامل شدن زمین به امر خداوند) 4- دهوا دیمانه (میلاد حضرت یحیی)
لازم به ذکر است که سال مندائی مشتمل بر 12 ماه 30 روزه و 5 روز دهوا پروانایا یا پنجه است که 365 روز سال را کامل می­کند.

ج: مراتب و درجات روحانیت دینی.

به ترتیب عبارتند از: 1- اشکندا (فردی که مراسم تعمید هم­یار ترمیدا می باشد و مراسم­هائی چون ذبح، دخرانی و ... را انجام می­دهد) 2- ترمیدا (فردی که برخی از مراسم دینی مهم چون تعمید و ... را انجام می­دهد) 3- گنزورا (شخصی که علاوه بر تعمید و سایر مراسم دینی، عقد ازدواج نیز بر عهده­ی اوست) 4- ریشا اداما (روحانی رهبر قوم مندائی) 5- ربانی (به مرتبه­ی پیامبران گفته می­شود)

* یعنی «به نام خداوند ازلی»

پ.ن.1: دین مندائی افراد سایر ادیان را به خود جذب نمی­کند.
پ.ن.2: کتاب «تعمیدیان غریب» نوشته­ی مهرداد عربستانی که در اینجا معرفی­اش کرده­ام منبع بسیار ارزشمندی برای اطلاعات تکمیلی است.
پ.ن.3: عکس­هائی از صابئین مندائی.